Gujarat Board GSEB Solutions Class 7 Maths Chapter 15 ઘન આકારોનું પ્રત્યક્ષીકરણ Ex 15.1 Textbook Exercise Questions and Answers.
Gujarat Board Textbook Solutions Class 7 Maths Chapter 15 ઘન આકારોનું પ્રત્યક્ષીકરણ Ex 15.1
પ્રશ્ન 1.
સમઘન બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય તેવી રેખાકૃતિ ઓળખો: (રેખાકૃતિની નકલ કરીને કાપીને પ્રયત્ન કરો.)
જવાબઃ
ઉપર આપેલી રેખાકૃતિઓમાંથી (ii), (ii), (iv) અને (i) રેખાકૃતિ સમઘન બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય તેવી છે.
પ્રશ્ન 2.
દરેક સપાટી પર ટપકાં હોય તેવા સમઘનને પાસો કહે છે. પાસાની સામસામેની સપાટીઓ પરનાં ટપકાંનો સરવાળો હંમેશાં સાત થાય છે.
અહીં પાસો બનાવવા માટેની બે રેખાકૃતિઓ દર્શાવી છે. દરેક ચોરસમાં લખેલા અંકો તે સપાટી પરનાં ટપકાં દર્શાવે છે.
ખાલી ખાનામાં યોગ્ય સંખ્યાઓ લખો અને યાદ રાખો કે સામસામેની સપાટી (બાજુ) પરના અંકોનો સરવાળો 7 થવો જોઈએ.
જવાબ:
પ્રશ્ન 3.
બાજુમાં દર્શાવેલી રેખાકૃતિ, પાસાની રેખાકૃતિ હોઈ શકે? તમારો જવાબ સમજાવો.
જવાબ:
ના. અહીં આપેલી રેખાકૃતિ પાસાની રેખાકૃતિ ન હોઈ શકે.
કારણઃ પાસામાં સામસામેની બાજુનાં ટપકાંનો સરવાળો 7 થવો જ જોઈએ. અહીં સામસામેની એક જોડમાં 1 અને 4 સામસામે આવે છે, જેનો સરવાળો 7 થતો નથી. (જુઓ : 1 + 4 = 5 તથા 5 ≠ 7)
વળી બીજી એક જોડમાં 3 અને 6 સામસામે આવે છે, જેનો સરવાળો
7 થતો નથી. (જુઓ 3 + 6 = 9 તથા 9 ≠ 7)
પ્રશ્ન 4.
સમઘન બનાવવા માટેની એક અપૂર્ણ રેખાકૃતિ આપેલી છે. તેને ઓછામાં ઓછી બે રીતે પૂર્ણ કરો. યાદ રાખો કે સમઘનને છ ફલકો છે. અહીં આપેલી રેખાકૃતિ કેટલા ફલક છે? (બે ભિન આકૃતિઓ આપો. જો તમને ગમે, તો સરળતા માટે ચોરસ ખાનાવાળા કાગળનો ઉપયોગ કરી શકો.)
જવાબ:
સમઘનને છ ફલક હોય છે. આથી, સમઘન બનાવવાની પૂર્ણ બે રીતો નીચે દર્શાવી છે. આ બંને રેખાકૃતિઓમાં છ ફલકો છે.
પ્રશ્ન 5.
રેખાકૃતિને યોગ્ય ઘનાકાર સાથે જોડોઃ
જવાબઃ
(a) → (ii),
(b) → (i),
(c) → (iv),
(d) → (i).