Gujarat Board GSEB Solutions Class 9 Sanskrit Chapter 12 सुभाषित-सप्तकम् Textbook Exercise Important Questions and Answers Notes Pdf.
Gujarat Board Textbook Solutions Class 9 Sanskrit Chapter 12 सुभाषित-सप्तकम्
GSEB Class 9 Sanskrit सुभाषित-सप्तकम् Textbook Questions and Answers
1. विकल्पेभ्यः समुचितम् उत्तरं चिनुत
Choos suitable answers from the given alternatives.
1. पुंसां श्रेयसी का?
(क) सनिधिः
(ख) संहतिः
(ग) संगतिः
(घ) संमंतिः
उत्तरम्:
(ख) संहतिः
2. न ह्येकपक्षो …………………. प्रयति।
(क) रथः
(ख) अश्वः
(ग) विहगः
(घ) मत्स्यः
उत्तरम्:
(ग) विहगः
3. मेघसमं किं न अस्ति?
(क) तोयम्
(ख) बलम्
(ग) तेजः
(घ) धान्यम्
उत्तरम्:
(क) तोयम्
4. कुलसझनि क: दीपः?
(क) सत्पुत्रः
(ख) शिक्षित पुत्रः
(ग) आत्मजः
(घ) शूरपुत्रः
उत्तरम्:
(क) सत्पुत्रः
5. केषां नराणां कृते किमपि असाध्यं नास्ति?
(क) साहसिकानाम्
(ख) नास्तिकानाम्
(ग) सोत्साहानाम्
(घ) धनिकानाम्
उत्तरम्:
(ग) सोत्साहानाम्
6. ‘विहगः’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) तृषा
(ख) तथाऽपि
(ग) खगः
(घ) एकपक्षो
उत्तरम्:
(ग) खगः
7. Which word is used for water in this lesson?
(क) तोयम्
(ख) वारि
(ग) जलम्
(घ) सलिलम्
उत्तरम्:
(क) तोयम्
2. एकवाक्येन संस्कृतभाषया उत्तरं लिखत –
Write answers in one sentences into sanskrit.
1. कानि पञ्च शनैः शनैः भवन्ति?
उत्तरम्:
पन्थाः, कन्था, पर्वतलङ्घनम्, विद्या, वित्तम् च-एतानि पञ्च शनैः शनैः भवन्ति।
2. कीदृशाः तण्डुलाः कदापि न प्ररोहन्ति?
उत्तरम्:
तुषैः परिभ्रष्टाः तण्डुलाः न प्ररोहन्ति।
3. खन्यमाना भूमिः किं ददाति?
उत्तरम्:
खन्यमाना भूमिः तोयं ददाति।
4. पात्रं कः नैव तापयति?
उत्तरम्:
सत्पुत्ररूपः दीपः पात्रं (पितरौ) नैव तापयति।
3. रेखाङ्कितपदानि आधृत्य प्रश्नवाक्यं रचयत –
Make interrortive sentences of the following word from the brackets.
(कदा, कः किम्, किमर्थम्)
1. खन्यमाना भूमिः तोयं ददाति।
उत्तरम्:
खन्यमाना भूमिः किं ददाति?
2. सत्पुत्रः द्रव्यावसानसमये चलतां न धत्ते।
उत्तरम्:
सत्पुत्रः कदा चलता न धत्ते?
3. रूकपक्षी विहगः न प्रयाति।
उत्तरम्:
एकपक्षः कः न प्रयाति?
4. वर्गसहितम् अनुनासिकपदं लिखत –
Write अनुनासिकपदं with class.
5. श्लोकपूर्ति कुरुत –
Complete the slokas.
1. शनैः पन्थाः ………………. शनैः शनैः।।
उत्तरम्:
शनैः पन्थाः शनै: कन्था शनैः पर्वतलङ्घनम्।
शनैर्विद्या शनैवित पञ्चैतानि शनैः शनैः।।
2. नास्ति मेघसमं ………………… धान्यसमं प्रियम्।।
उत्तरम्:
नास्ति मेघसमं तोयं नास्ति चात्मसम बलम्।
नास्ति चक्षुः समं तेजो नास्ति धान्यसमं प्रियम्।।
6. मातृभाषया उत्तरं लिखत –
Write answer in mother tongue.
1. Which are the five imperishable treasures?
Answer:
The five imperishable treasures are:
- Character
- Bravery
- Industriousness
- Scholarship and
- Collection of good friends.
2. What does the poet want to convey by saying, ‘a bird cannot fly with one wing’?
Answer:
A bird cannot fly with one wing. It reacquires both the wings similarly in order to be really learned man one should have all the qualities like truthfulness, penance, non violence. knowledge, respect for learned persons, and good characters. Mere learning or scholarship is not enough.
3. Why is a good son called lamp?
Answer:
A lamp gives light and dispels darkness. Similarly, a good son spreads light in his own family. He makes the family famous and well known. He is the Saviour of the family.
7. अनुवादं कृत्वा अर्थविस्तारं बोधं च लिखत –
Translate and explain into english of the following verses.
1. शनैः पन्थाः शनैः कन्था शनैः पर्वतलङ्घनम्।
शनैर्विधा शनैर्वित्तं पञ्चैतानि शनैः शनैः।।
Translation – Go along the road slowly. Make or use the patched quilt slowly. Cross the mountain slowly. Acquire knowledge slowly. Earn money slowly. These five things should be done slowly.
Expansion of meaning – Go along the road slowly so as to enjoy the act of walking or not to miss anything interesting. The word कन्या has two meanings. Make or use the patched quilt slowly. Since, it is made of old, worn out cloth it needs careful handling The other meaning of कन्या is the garment of a mendicant or Sannyasi. One should not take Sannyasi impulsively. Only after thinking for a long time one should go about taking the vow of Sannyasi crossing the mountain is usually done slowly as its is tiring and also risky to do it fast.
Knowledge should be acquired slowly so that the subject is grasped well and fully. Money should be earned slowly because the desire to get rich quickly is sure to make one go astray. Slow and steady is the best policy in this matter.
Moral – Some things have to be done slowly.
सोत्साहानां नास्त्यसाध्यं नराणां
मार्गारब्धाः सर्वयत्नाः फलन्ति।
Translation – Nothing is impossible for enthusiastic men. All the efforts started in the right direction become fruitful.
Expansion of meaning – Enthusiastic people make efforts with all their energy, If the efforts are made in the right direction, the obstacles and difficulties are easily overcome. The things that once seemed impossible are accomplished in due course. The two illustrations of producing fire by rubbing wooden sticks and getting water by digging are apt in this connection. All the inventions and discoveries make by man point out to the same thing. Flying in the sky or reaching the moon was once considered to be impossible.
Moral – Once we are sure that our efforts are in the right direction, we should put all our energy in the efforts.
GSEB Class 9 Sanskrit सुभाषित-सप्तकम् Additional Important Questions and Answers
1. अधोदत्तानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखतः –
Write answers of the given questions into sanskrit.
1. आत्मसमं किं न अस्ति?
(क) तोयम्
(ख) बलम्
(ग) तेजः
(घ) प्रियम्
उत्तरम्:
(ख) बलम्
2. चक्षुःसमं किं न अस्ति?
(क) तेजः
(ख) प्रियम्
(ग) अडंगम्
(घ) बलम्
उत्तरम्:
(क) तेजः
3. धान्यसमं किं न अस्ति?
(क) बलम्
(ख) प्रियम्
(ग) तोयम्
(घ) तेजः
उत्तरम्:
(ख) प्रियम्
4. कति कर्मणि शनैः शनैः भवन्ति?
(क) त्रीणि
(ख) पञ्च
(ग) सप्त
(घ) नव
उत्तरम्:
(ख) पञ्च
5. मनुष्याणां कृते संहतिः कीदृशी वर्तते?
(क) गरीयसी
(ख) वरीयसी
(ग) लघीयसी
(घ) श्रेयसी
उत्तरम्:
(घ) श्रेयसी
6. कैः रहिताः तण्डुलाः न प्ररोहन्ति?
(क) तृणैः
(ख) तुषैः
(ग) मूलैः
(घ) धान्यैः
उत्तरम्:
(ख) तुषैः
7. सोत्साहाना नराणां नास्ति किमपि ………………… । रिक्तस्थाने उचितं पदं किम्?
(क) शक्यम्
(ख) संभवितम्
(ग) असाध्यम्
(घ) साधितम्
उत्तरम्:
(ग) असाध्यम्
8. काष्ठात् ……………….. ज्ञायते मध्यमानात्। रिक्तस्थाने उचितं पदं किम्?
(क) तेजः
(ख) तोयम्
(ग) धान्यम्
(घ) अग्निः
उत्तरम्:
(घ) अग्निः
9. खन्यमाना भूमिः …………………. ददाति। रिक्तस्थाने उचितं पदं किम्?
(क) सुवर्णम्
(ख) जलम्
(ग) ताम्रम्
(घ) रजतम्
उत्तरम्:
(ख) जलम्
10. मार्गरब्धाः सर्वयत्नाः ………………. । रिक्तस्थाने उचितं क्रियापदं किम्?
(क) भवन्ति
(ख) द्रवन्ति
(ग) फलन्ति
(घ) हरन्ति
उत्तरम्:
(ग) फलन्ति
11. ‘सत्पुत्र एवं ……………… कोऽपि दीपः।’ रिक्तस्थाने उचितं पदं किम्?
(क) कुलसझनि
(ख) कुलभुवने
(ग) शुभभवने
(घ) लोकेऽस्मिन्
उत्तरम्:
(क) कुलसझनि
2. अधोदत्तानां शब्दाना समानार्थकान् शब्दान् (पर्यायशब्दान्) लिखत –
Choose synonyms of the following words
1. ‘पन्थाः’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) पथिक:
(ख) पान्थः
(ग) मार्गः
(घ) पदातिः
उत्तरम्:
(ग) मार्गः
2. ‘शनैः शनै’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) सत्वरम्
(ख) त्वरया
(ग) तीव्रतयां
(घ) मन्दं मन्दम्
उत्तरम्:
(घ) मन्दं मन्दम्
3. ‘कन्था’ इति शब्दस्य पर्यायशब्दः कः?
(क) आस्तरणम्
(ख) कथा
(ग) कन्दरा
(घ) कन्दलम्
उत्तरम्:
(क) आस्तरणम्
4. ‘पाण्डित्यम्’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) पण्डितः
(ख) पण्डिताः
(ग) विद्वान्
(घ) विद्वत्त्वम्
उत्तरम्:
(घ) विद्वत्त्वम्
5. ‘निधिः’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) संग्रहः
(ख) निधानम्
(ग) निधनम्
(घ) निदानम्
उत्तरम्:
(ख) निधानम्
6. ‘संहतिः’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) संगठनम, रेक्यम्
(ख) संगतिः
(ग) संमतिः
(घ) संस्थितिः
उत्तरम्:
(क) संगठनम, रेक्यम्
7. ‘तोयम्’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) तथापि
(ख) तत्रापि
(ग) तदपि
(घ) सलिलम्
उत्तरम्:
(घ) सलिलम्
8. ‘चक्षुः’ इति शब्दस्य पर्यायशब्द: क:?
(क) चत्वारः
(ख) अक्षि
(ग) ज्योतिः
(घ) तेजः
उत्तरम्:
(ख) अक्षि
3. अधोदत्तानाः शब्दानां विरुद्धार्थकान् शब्दान् लिखत –
Choose antonyms of the following words
1. ‘शनेः’ इति शब्दस्य विरुद्धार्थकः शब्द : क:?
(क) मन्दम्
(ख) तीव्रम
(ग) त्वरया
(घ) सशक्तम्
उत्तरम्:
(ग) त्वरया
2. ‘आलस्यम्’ इति शब्दस्य विरुद्धार्थक : शब्द: क:?
(क) प्रमादः
(ख) अलस:
(ग) अनालस्यम्
(घ) उद्यमी
उत्तरम्:
(ग) अनालस्यम्
3. ‘विगुणाः’ इति शब्दस्य विरुद्धार्थकः शब्दः कः?
(क) विरुद्धगुणधारिण:
(ख) सगुणा
(ग) निर्गुणाः
(घ) गुणिनः
उत्तरम्:
(ख) सगुणा
4. ‘सुशील’ इति शब्दस्य विरुद्धार्थकः शब्दः कः?
(क) सच्छीलः
(ख) शीलवान्
(ग) दुःशीलः
(घ) कुशीलम्
उत्तरम्:
(ग) दुःशीलः
5. ‘सोत्साहः’ इति शब्दस्य विरुद्धार्थकः शब्दः कः?
(क) अनुत्साहः
(ख) निरुत्साहः
(ग) उत्साही
(घ) उत्साहहीनः
उत्तरम्:
(ख) निरुत्साहः
6. ‘सत्पुत्रः’ इति शब्दस्य विरुद्धार्थकः शब्दः कः?
(क) सुपुत्रः
(ख) कुपुत्रः
(ग) स्वात्मजः
(घ) सुसूतः
उत्तरम्:
(ख) कुपुत्रः
4. अधोदत्तानां प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत –
Choose answers of the following questions.
1. पुंसा संहतिः श्रेयसी …………………. । रिक्तस्थाने उचित क्रियापद किम्?
(क) विद्यते
(ख) विद्येते
(ग) विद्यन्ते
(घ) विद्यध्वे
उत्तरम्:
(क) विद्यते
2. तुषरहिताः तण्डुलाः न …………………..। रिक्तस्थाने उचितं क्रियापद किम्?
(क) आरोहन्ति
(ख) अवरोहन्ति
(ग) प्ररोहनित
(घ) विरोहन्ति
उत्तरम्:
(ग) प्ररोहनित
3. नास्ति …………………. सम तोयम्। रिक्तस्थाने उचितं रूपं किम्?
(क) मेघ
(ख) मेघम्
(ग) मेघेन
(घ) मेघस्य
उत्तरम्:
(ग) मेघेन
4. नास्ति …………………… समं बलम्। रिक्तस्थाने उचितं रूपं किम्?
(क) प्रयाति
(ख) प्रयन्ति
(ग) उड्डयते
(घ) उड्डयनम्
(ख) प्रयन्ति
उत्तरम्:
(ख) प्रयन्ति
5. सन्धि कुरुत –
Dissolve sandhis.
1. ‘शनैः + वित्तम्’ एतस्य सन्धियुक्तः शब्दः कः?
(क) शनैक्तिम्
(ख) शक्तिम्
(ग) शनैर्वित्तम्
(घ) र्शनवित्तम्
उत्तरम्:
(ग) शनैर्वित्तम्
2. ‘पञ्च + एतानि’ एतस्य सन्धियुक्तः शब्दः कः?
(क) पञ्चेतानि
(ख) पञ्चैतानि
(ग) पञ्चतानि
(घ) पञ्चेतनि
उत्तरम्:
(ख) पञ्चैतानि
3. ‘काष्ठात् – अग्निः’ एतस्य सन्धियुक्तः शब्दः कः?
(क) काष्ठाग्निः
(ख) काष्ठातग्निः
(ग) काष्ठादग्निः
(घ) काष्ठग्निः
उत्तरम्:
(ग) काष्ठादग्निः
सुभाषित-सप्तकम् Introduction:
शोभनम् भाषितम् सुभाषितम् – This well-known explanation of the word can be interpreted in at least in two different ways. The adjective शोभनम् may be taken to refer to striking manner in which some common thought is expressed. It can also mean the most original thought.
Some of the phrases can be interpreted in a different way in the context of the modern times. When we go on a pleasure trip, we should not be keen on visiting as many places as possible within a short span of time. Would it not be better to linger leisurely and absorb like blotting paper the impressions of a few interesting places. You must have guessed the phrase by now शानै: पन्था:
Some of the lines will surely remain in your memory. They will inspire you to do your best. सोत्साहानां नास्त्यसाध्यं नराणाम् or नास्ति आत्मसमं बलम्। A Human relations or our ability to get on with the people is considered to be of great importance. say the same thing. द्रव्यावसानसमय चलनंता न is also a line to be remembered. Even in poverty we should keep up dignity.
सुभाषित-सप्तकम् Prose-Order, Translation and Glossary
शनैः पन्थाः शनैः कन्था शनैः पर्वतलङ्घनम्।
शनैर्विधा शनैर्वित्तं पञ्चैतानि शनैः शनैः॥1॥
Prose-order : शनैः पन्थाः, शनैः कन्था, शनैः पर्वतलङ्घनम्, शनैः विद्या, शनैः वित्तम्-एतानि पञ्च शनैः शनैः (भवन्ति)।
Translation : Walk slowly along the road. Use the patched garment slowly. Cross the mountain slowly. Learn slowly. Acquire wealth slowly. These five things should be done slowly.
Glossary : शनैः – slowly. This is an indeclinable, पन्थाः – way, road, पर्थिन् (irregular masculine noun ending in इन्) nominative singular, कन्था – a patched garment (worn u & u, by ascetics), पर्वतलङ्घनम् – पर्वतस्य लङ्घनम् – षष्ठी तत्पुरुष समास, crossing the mountain, वित्तम् – wealth, एतानि – these, पञ्च – five (things).
शीलं शौर्यमनालस्यं पण्डित्यं मित्रसग्रहः।
अचौरहरणीयानि पञ्चैतान्यक्षयो निधिः।।2।।
Prose-order : शीलम्, शौर्यम्, अनालस्यम्, पाण्डित्यम्, मित्र-सङग्रहः – अचौरहरणीयानि एतानि पञ्च अक्षयः निधिः (सन्ति)।
Translation : Character, bravery, industriousness, scholarship, collection of good friendsthese five are imperishable treasures that cannot be stolen by thieves.
Glossary : शीलम् – character, शौर्यम् – bravery, अनालस्यम् – न आलस्यम् नञ् तत्पुरुष समास absence of laziness, industriousness, पाण्डित्यम् – scholarship, मित्रसङ्ग्रहः – मित्राणाम् सङ्ग्रहः – षष्ठी तत्पुरुष collection of friends, अचौरहरणीयानि – चौरैः हरणीयानि, चौरहरणीयानि – तृतीया तत्पुरुष, न चौरहरणीयानि अचौरहरणीयानि नञ् तत्पुरुष समास that cannot be stolen by thieves, अक्षयः – न विद्यते क्षयः यस्य सः – नञ् बहुव्रीहि समास inexhaustible, imperishable, adjective of निधि:’।
संहतिः श्रयसी पुंसां विगुणेष्वपि बन्धुषु।
तुषैरपि परिभ्रष्टा न प्ररोहन्ति तण्डुलाः॥3॥
Prose-order : विगुणेषु अपि बन्धुषु पुंसाम् संहतिः श्रेयसी (वर्तते)। तुषैः अपि परिभ्रष्टाः तण्डुलाः न प्ररोहन्ति।
Translation: Unity with even worthless relatives is beneficial. The rice grains separated from husk do not grow.
Glossary : विगुणेषु – possessing reverse qualities; worthless, विगताः गुणः येषां ते, तेषु – प्रादि बहुव्रीहि समास, adjective of’ बन्धुषु’ (relatives), पुंसाम् – of men पुंस् (irregular masculine noun) genitive plural, संहतिः – union, unity, श्रेयसी – beneficial, adjective of ‘संहतिः’, तुषैः – husk, परिभ्रष्टाः – fallen (here) separated, adjective of ‘तण्डुलाः ‘ (rice grains), न प्ररोहन्ति – they do to grow, verb of the subject ‘तण्डुलाः’।
नास्ति मेद्यसमं तोय नास्ति चात्मसमं बलम्।
नास्ति चक्षुःसमं तेजो नास्ति धान्यसम प्रियम्।।।
Prose-order : मेघसमम् तोयम् न अस्ति, आत्मसमम् च बलम न अस्ति, चक्षुःसमम् तेजः न अस्ति, धान्यसमम् प्रियम् न अस्ति।
Translation : There is no water like (that from the) cloud. There is no strength like (that of) self. There is no lustre like (that of) the eyes. Nothing is as pleasing as grain.
Glossary : मेघसमम् – मेघेन समम् – तृतीया तत्पुरुष समास, like (that of) the cloud, आत्मसमम् – आत्मना समम् – तृतीया तत्पुरुष समास, like one’s self, चक्षुःसमम् – चक्षुषा समम् – तृतीया तत्पुरुष समास, like the eye] adjective of तेजः’ (lustre), धान्यसमम् – धान्येन समम् – तृतीया तत्पुरुष समास like grains, adjective of”प्रियम्’।
सत्यं तपो ज्ञानमहिंसतां च विद्वत्प्रणामं च सुशीलतां च।
एतानि यो विदधाति स विद्वान् न होकपक्षो विहगः प्रयाति॥5॥
Prose-order : सत्यम्, तपः, ज्ञानम्, अहिंसताम् च, विद्वतप्राणामम् च सुशीलताम् च — एतानि यः विद्वान् विद्धाति (कुरुते) सः विद्वान् (अस्ति), हि एकपक्षः विहगः न प्रयाति।
Translation : he who accomplishes truth, penance, knowledge non-violence, salutation to the learned persons and good moral character is a (real) scholar because the bird having one wing cannot fly.
Glossary: अहिंसताम् – non-violence, विद्वत्प्रणाम् – salutation to scholars, सुशीलताम् — quality of having a good character, विद्धाति (कुरुते) – he does, एकपक्षः – एक: पक्षः यस्य सः – बहुव्रीहि समास, having one wing, adjective of the noun, “विहगः’ न प्रयाति – does not go, cannot fly.
काष्ठादग्निः जायते मध्यमानात् भूमिस्तोय खन्यमाना ददाति।
सोत्साहाना नास्त्यसाध्य नराणां मार्गारब्धाः सर्वयत्नाः फलन्ति॥6॥
Prose-order : मध्यमानात् काष्ठात् अग्निः जायते। खन्यमाना भूमिः तोयम् ददाति। सोत्साहानाम् नराणाम् (किमपि) असाध्यम् न अस्ति। मार्गारब्धाः सर्वयत्नाः फलन्ति।
Translation : Fire is produced from the wood that is rubbed (against the other wood). The earth that is being dug gives water. Nothing is impossible for the enthusiastic men. All the efforts started in the right direction become fruitful.
Glossary: मध्यमानात् – from (the wood) that is rubbed, मन्थ् (9P) present passive participle (कर्मणि वर्तमानकृदन्त) neuter ablative singular, adjective of the noun ‘काष्ठात्’, खन्यमाना – that is being dug, adjective of the feminine noun’ 14:’, alery – water, सोत्साहानाम् – for the enthusiastic, उत्साहेन सहिताः, तेषाम् – सहबहुव्रीहि समास, adjective of ‘नराणाम्’, नास्त्य-साध्यम् – न + अस्ति + असाध्यम् is not impossible, मार्गरब्धाः — started in the right direction, adjective of ‘सर्वयत्नाः ‘, फलन्ति – become fruitful.
पात्रं न तापयति नैव मलं प्रसूते स्नेहं न संहरति नैव गुणान्क्षिणोति।
द्रव्यावसानसमये चलतां न धत्ते सत्पुत्र एष कुलसझनि कोऽपि दीपः॥7॥
Prose-order : एषः सत्पुत्र कुलसझनि कोऽपि दीपः (अस्ति)। (सः सत्पुत्र-दीपः) पात्रम् न तापयति, मलम न एव प्रसूते, स्नेहम् न संहरति, द्रव्यावसानसमये चलतो न धत्ते, गुणान् (च) न एव क्षिणोति।
Translation : This illustrious son is an indescribable or unique lamp in the house of ___dynasty (for) it does not heat the vessel, does not produce soot, does not finish oil or ghee, does not diminish the wicks, does not flicker at the time of the termination of material.
Glossary : सत्पुत्र – शोभनः पुत्रः गुणवान् पुत्रः, virtuous son, कुलसझनि – कुलम् एव सझ, तस्मिन् – कर्मधारय समास in the house in the form of dynasty, कोऽपि दीपः – a certain (indescribable) lamp, पात्रम् – the vessel, a worthy person, न तापयति – does not heat, does not make unhappy, मलम् – dirt, soot, न प्रसूते – does not create, प्रसूते – प्र + सू (2A) present tense (लट् लकार) third-person singular, स्नेहम् – affection, oil, न संहरति – does not destroy, गुणान् – virtues, wicks, न क्षिणोति – _does not diminish, क्षिणोति – क्षि (5P) present tense (लट् लकार) third-person singular, the verb of the _subject ‘सत्पुत्र-दीप:’, द्रव्यावसानसमये – at the time of termination of material (money), चलतां न धत्ते does not become unsteady, धत्ते – धा (3U) a present tense (लट् लकार) third-person singular. In this verse, He is described with the metaphor of 19 (lamp) by using the words of double meaning such as पात्र, स्नेह, गुण।