GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4

/ By

Gujarat Board GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 Textbook Exercise Important Questions and Answers, Notes Pdf.

Gujarat Board Textbook Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4

चित्रपदानि – 1 (Words through Pictures – 1)

(All these are – masculine words ending in अ.)

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 1
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 2

The English meanings of the Sanskrit words are given below. After reading them, write the correct word under the appropriate picture :

  • वृषभः – bull.
  • गर्दभः – donkey.
  • मेषः – sheep.
  • नकुलः – mongoose.
  • मयूरः – peacock.
  • काकः – crow.
  • तालः – lock.
  • दीपः – lamp.
  • घट: – pot.
  • सर्पः – snake.
  • मकरः – crocodile.
  • मण्डूकः – frog.

1. Find the correct option from the given options to answer each of the following questions :

Question 1.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 9
Which animal is in this picture?
A. गर्दभः
B. वृषभः
C. मेषः
D. नकुलः
Answer:
B. वृषभः

Question 2.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 11
Which animal is in this picture?
A. नकुलः
B. वृषभः
C. मेषः
D. गर्दभः
Answer:
C. मेषः

Question 3.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 14
Which bird is in this picture?
A. चटका
B. काकः
C. कपोतः
D. गरुडः
Answer:
B. काकः

Question 4.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 20
Which animal is in this picture?
A. मकरः
B. मण्डूकः
C. काकः
D. कपोतः
Answer:
B. मण्डूकः

Question 5.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 12
Which animal is in this picture?
A. नकुलः
B. वृषभः
C. मकरः
D. मण्डूकः
Answer:
A. नकुलः

Question 6.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 17
Which thing is in this picture?
A. पुष्पाधानी
B. घटः
C. स्तम्भः
D. चषक:
Answer:
B. घटः

Question 7.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 19
Which animal is in this picture?
A. सर्पः
B. मकरः
C. मीनः
D. कच्छपः
Answer:
B. मकरः

2. See the following pictures and write their Sanskrit words:

Question 1.
(a) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 13
(b) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 15
(c) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 10
(d) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 16
(e) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 18
Answer:
(a) मयूरः
(b) तालः
(c) गर्दभः
(d) दीपः
(e) सर्पः

3. Read the following English words and write Sanskrit word for each :

  1. Mongoose –
  2. Lock –
  3. Sheep –
  4. Lamp –
  5. Donkey –
  6. Crow –
  7. Pot –
  8. Peacock –
  9. Bull –

Answer:

  1. Mongoose – नकुलः
  2. Lock – ताल:
  3. Sheep – मेषः
  4. Lamp – दीपः
  5. Donkey – गर्दभः
  6. Crow – काकः
  7. Pot – घटः
  8. Peacock – मयूरः
  9. Bull – वृषभः

4. Write the above Sanskrit words once again :
उत्तर:

  • नकुलः
  • तालः
  • मेषः
  • दीपः
  • गर्दभः
  • काकः
  • घटः
  • मयूरः
  • वृषभः

5. Write the masculine names of animals ending in अ from ‘चित्रपदानि – १’.
Answer:
The masculine names of animals ending in अ from ‘चित्रपदानि – १’ are : वृषभः, गर्दभः, मेषः, नकुलः, मकरः, मण्डूकः.

6. Write the masculine names of birds ending in अ from ‘चित्रपदानि-१’.
Answer:
The masculine names of birds ending in अ from ‘चित्रपदानि – १’ are : मयूरः, काकः.

7. Write the masculine names of reptiles ending in अ from ‘चित्रपदानि -१’.
Answer:
The masculine names of reptiles ending in अ from ‘चित्रपदानि – १’ are : सर्पः, मकरः.

8. Write the masculine names of things ending in अ from ‘चित्रपदानि-१’.
Answer:
The masculine names of things ending in 34 from ‘चित्रपदानि – १’ are : तालः, दीपः, घटः.

9. Find the correct Sanskrit meaning of the following English words from the following options :

Question 1.
The Sanskrit meaning of the word ‘Donkey’ is …………………………………….
A. नकुलः
B. मण्डूक:
C. गर्दभः
D. शशकः
Answer:
C. गर्दभः

Question 2.
The Sanskrit meaning of the word ‘Mongoose’ is …………………………………….
A. मकरः
B. नकुलः
C. मेषः
D. शृगालः
Answer:
B. नकुलः

Question 3.
The Sanskrit meaning of the word ‘Frog’is …………………………………….
A. नकुलः
B. ताल:
C. वृषभः
D. मण्डूकः
Answer:
D. मण्डूकः

Question 4.
The Sanskrit meaning of the word ‘Peacock’ is …………………………………….
A. मयूरः
B. काकः
C. शुक:
D. चटका
Answer:
A. मयूरः

Question 5.
The Sanskrit meaning of the word ‘Parrot’ is …………………………………….
A. मयूरः
B. शुक:
C. हंसः
D. काकः
Answer:
B. शुक:

Question 6.
The Sanskrit meaning of the word ‘Veranda’ is …………………………………….
A. प्रासादः
B. काष्ठखण्डः
C. कलम:
D. सुधाखण्डः
Answer:
D. सुधाखण्डः

Question 7.
The Sanskrit meaning of the word ‘Crocodile’ is …………………………………….
A. मीनः
B. मकरः
C. सर्पः
D. मूषकः
Answer:
B. मकरः

10. Match the following pairs:

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 21
उत्तर:
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 22

चित्रपदानि – २ (Words through Pictures – 2)

(All these are feminine words ending in आ or ई.)

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 3
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 4

The English meanings of the Sanskrit words are given below. After reading them, write the correct word under the appropriate picture :

  • बालिका-girl.
  • उत्पीठिका – table.
  • लता – creeper.
  • स्थालिका – plate, dish.
  • कुञ्चिका – key.
  • शाटिका – sari.
  • पेटिका – trunk, suitcase.
  • चटका – sparrow.
  • नदी – river.
  • चुल्ली- mud-stove.
  • घटी- wall-clock.
  • पुष्पाधानी – flower vase.

1. Find the correct option from the given options to answer each of the following questions :

Question 1.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 23 What is shown in this picture?
A. बालः
B. जनः
C. बालिका
D. माला
Answer:
C. बालिका

Question 2.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 24 What is this picture of?
A. सञ्चिका
B. उत्पीठिका
C. अग्निपेटिका
D. सिक्यवर्तिका
Answer:
B. उत्पीठिका

Question 3.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 26 What is this picture of?
A. स्थालिका
B. कुञ्चिका
C. सञ्चिका
D. शाटिका
Answer:
A. स्थालिका

Question 4.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 34 What is this picture of?
A. शय्या
B. पुष्पवाटिका
C. पुष्पाधानी
D. प्रतिमा
Answer:
C. पुष्पाधानी

Question 5.
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 29 What is this picture of?
A. शाटिका
B. पेटिका
C. चटका
D. लता
Answer:
B. पेटिका

2. See the following pictures and write their Sanskrit words :

1. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 23
2. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 24
3. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 34

4. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 30
5. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 32
6. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 27
उत्तर:

  1. बालिका
  2. उत्पीठिका
  3. पुष्पाधानी
  4. चटका
  5. चुल्ली
  6. कुञ्चिका

3. (A) Separate the feminine words ending in अ and ई and write each of them twice.
Answer:
Feminine words ending in अ :

  • बालिका, बालिका
  • उत्पीठिका, उत्पीठिका
  • लता, लता
  • स्थालिका, स्थालिका
  • कुञ्चिका, कुञ्चिका
  • शाटिका, शाटिका
  • पेटिका, पेटिका
  • चटका, चटका

Feminine words ending in ई:

  • पुष्पाधानी, पुष्पाधानी
  • घटी, घटी
  • नदी, नदी
  • चुल्ली, चुल्ली

[Note : Write the feminine words ending in अ and ई given above twice in your notebook.] .

(B) Separate the feminine words ending in आ and $ and write their meanings in English.
Answer:
Feminine words ending in
आ – बालिका, उत्पीठिका, लता, स्थालिका, शाटिका, चटका, पेटिका, कुञ्चिका

English meanings of these words are: girl, table, creeper, plate, sari, sparrow, trunk, key.

Feminine words ending in ई :
पुष्पाधानी, घटी, नदी, चुल्ली

English meanings of these words are :
flower vase, wall-clock, river, mud-stove.

4. Find the correct Sanskrit meaning of the following English words from the following options :

Question 1.
The Sanskrit meaning of a word ‘Girl’ is …………………………………………….
A. स्थालिका
B. लता
C. बालिका
D. बालाः
Answer:
C. बालिका

Question 2.
The Sanskrit meaning of a word ‘Dish’ is …………………………………………….
A. उत्पीठिका
B. स्थालिका
C. पेटिका
D. चुल्ली
Answer:
B. स्थालिका

Question 3.
The Sanskrit meaning of a word ‘Flower vase’ is …………………………………………….
A. स्थालिका
B. मसीपात्रम्
C. लवित्रम्
D. पुष्पाधानी
Answer:
D. पुष्पाधानी

Question 4.
The Sanskrit meaning of a word ‘Sparrow’ is …………………………………………….
A. कोकिला
B. सारिका
C. चटका
D. कुञ्चिका
Answer:
C. चटका

Question 5.
The Sanskrit meaning of a word ‘Mud-stove’ is …………………………………………….
A. चुल्ली
B. नदी
C. घटी
D. पेटिका
Answer:
A. चुल्ली

Question 6.
The Sanskrit meaning of a word ‘Clock’ is …………………………………………….
A. कुञ्चिका
B. घटी
C. प्रतिमा
D. लेखनी
Answer:
B. घटी

5. Read the following English words and write Sanskrit word for each :

  1. Table –
  2. Creeper –
  3. Sari –
  4. Trunk –
  5. River –
  6. Key –
  7. Flower vase –
  8. Clock –

उत्तर:

  1. Table – उत्पीठिका
  2. Creeper – लता
  3. Sari – शाटिका
  4. Trunk – पेटिका
  5. River – नदी
  6. Key – कुञ्चिका
  7. Flower vase – पुष्पाधानी
  8. Clock – घटी

6. Dictate the following words in readable writing :

  • उत्पीठिका
  • लता
  • स्थालिका
  • पुष्पाधानी
  • चटका
  • चुल्ली
  • कुञ्चिका

(Write the above words in readable and good writing in your notebook.)

7. Translate the following sentences in Sanskrit :

  1. This is a snake.
  2. This is an inkpot.
  3. This is a dish.
  4. This is my school.
  5. My name is Ronak.
  6. This is flower vase.
  7. This is a pot.

Answer:

  1. एषः सर्पः अस्ति।
  2. एतत् मसीपात्रम् अस्ति।
  3. एषा स्थालिका अस्ति।
  4. एषः मम विद्यालयः अस्ति। अथवा एषा मम शाला अस्ति।
  5. मम नाम रोनकः अस्ति।
  6. एषा पुष्पाधानी अस्ति।
  7. एषः घटः / कुम्भः अस्ति।

8. Join the following pairs :

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 35
उत्तर:
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 36

चित्रपदानि – 3 (Words through Pictures – 3)

(All these are neuter words ending in आ.)

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 5
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 6

The English meanings of the Sanskrit words are given below. After reading them, write the correct word under the appropriate picture :

  • रत्नम् – jewel, precious stone.
  • छत्रम् – umbrella.
  • पुष्पम् – flower.
  • उरुकम् – trousers.
  • धनम् – money, wealth.
  • पुस्तकम् – book.
  • लशुनम् – garlic.
  • सीवनयन्त्रम् – sewing machine.
  • विमानम् – aeroplane.
  • लोकयानम् – bus.
  • कृष्णफलकम् – blackboard.
  • शकटम् – bullock-cart.

1. Find and write neuter words ending in आ used for things from ‘चित्रपदानि -३’ and write them down.
Answer:
छत्रम्, उरुकम्, धनम्, पुस्तकम्, सीवनयन्त्रम्, कृष्णफलकम्, शकटम्

2. Find and write the neuter words ending in अ that mean jewel, flower, garlic, aeroplane, bus, bullockcart from ‘चित्रपदानि -३’ and write them down.
Answer:
रत्नम्, पुष्पम्, लशुनम्, विमानम्, लोकयानम्, शकटम्

3. See the pictures given below and write their Sanskrit words:
(1) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 38
(2) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 39
(3) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 40
(4) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 42
(5) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 43
(6) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 41
(7) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 46
(8) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 44
(9) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 48
उत्तर:

  1. छत्रम्
  2. पुष्पम्
  3. उरुकम्
  4. पुस्तकम्
  5. लशुनम्
  6. धनम्
  7. लोकयानम्
  8. सीवनयंत्रम्
  9. शकटम्

4. Find the correct option from the given options to answer each of the following questions :

1. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 41 What is this picture of?
A. रत्नम्
B. धनम्
C. पुष्पम्
D. यानम्
Answer:
B. धनम्

2. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 44What is this picture of?
A. सीवनयन्त्रम्
B. उत्पीठिका
C. सञ्चिका
D. शाटिका
Answer:
A. सीवनयन्त्रम्

3. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 45 What is this picture of?
A. खगः
B. विमानम्
C. द्रोणी
D. यानम्
Answer:
B. विमानम्

4. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 47What is this picture of?
A. पुस्तकम्
B. सञ्चिका
C. शाटिका
D. कृष्णफलकम्
Answer:
D. कृष्णफलकम्

5. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 46What is this picture of?
A. द्रोणी
B. रेलयानम्
C. लोकयानम्
D. शकटम्
Answer:
C. लोकयानम्

6. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 37What is this picture of?
A. उरुकम्
B. तोरणम्
C. रत्नम्
D. आभरणम्
Answer:
C. रत्नम्

7. GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 48What is this picture of?
A. यानम्
B. वृषभः
C. रथः
D. शकटम्
Answer:
D. शकटम्

5. Dictate the following sentences in readable writing :

  1. एषा चटका अस्ति।
  2. एषा लता अस्ति।
  3. एतत् रत्नम् अस्ति।
  4. एतत् विमानम् अस्ति।
  5. एतत् शकटम् अस्ति।
  6. एषः गोपालः।
  7. एषः वृक्षः।

उत्तर:

  1. एषा चटका अस्ति।
  2. एषा लता अस्ति।
  3. एतत् रत्नम् अस्ति।
  4. एतत् विमानम् अस्ति।
  5. एतत् शकटम् अस्ति।
  6. एषः गोपालः।
  7. एषः वृक्षः।

6. Find the correct Sanskrit meaning of the following English words from the following options :

Question 1.
The Sanskrit meaning of the word ‘Jewel’ is ……………………………………….
A. छत्रम्
B. रत्नम्
C. पुष्पम्
D. कन्दुकम्
Answer:
B. रत्नम्

Question 2.
The Sanskrit meaning of the word ‘Garlic’ is ……………………………………….
A. लवित्रम्
B. उरुकम्
C. लशुनम्
D. पुष्पम्
Answer:
C. लशुनम्

Question 3.
The Sanskrit meaning of a word ‘Flower’ is ……………………………………….
A. चञ्चु
B. पुष्पम्
C. द्रोणी
D. चटका
Answer:
B. पुष्पम्

Question 4.
The Sanskrit meaning of a word ‘Trousers’ is …………………………………………….
A. पुस्तकम्
B. धनम्
C. वस्त्रम्
D. उरुकम्
Answer:
D. उरुकम्

Question 5.
The Sanskrit meaning of a word ‘Bullock-cart is erren. …………………………………………….
A. शकटम्
B. यानम्
C. जलयानम्
D. रेलयानम्
Answer:
A. शकटम्

Question 6.
The Sanskrit meaning of a word ‘Umbrella’ is …………………………………………….
A. छात्रम्
B. छत्रम्
C. आच्छादनम्
D. छदि
Answer:
B. छत्रम्

Question 7.
The Sanskrit meaning of a word ‘Book’ is
A. करतलम्
B. लवित्रम्
C. पुस्तकम्
D. पवित्रम्
Answer:
C. पुस्तकम्

7. Find the correct meaning of the following Sanskrit words from the options given against them :

  1. वृषभः – Bullock / Rain
  2. मेषः – Goat/ Sheep
  3. छत्रम् – Student / Umbrella
  4. पुष्पम् – Flower / Pushpa
  5. उरुकम् – Wealth / Trouser
  6. लशुनम् – Sickle / Garlic
  7. शकटम् – Boss / Bullock-cart
  8. अश्वः – Donkey / Horse
  9. व्यजनम् – Recipe / Fan
  10. सङ्गणकम् – Computer / Calculator

Answer:

  1. Bullock
  2. Sheep
  3. Umbrella
  4. Flower
  5. Trouser
  6. Garlic
  7. Bullock-cart
  8. Horse
  9. Fan
  10. Computer

8. Translate the following sentences in Sanskrit :

  1. This is a peacock.
  2. This is a monkey.
  3. This is a creeper.
  4. This is a flower vase.
  5. This is an umbrella.
  6. This is a sewing machine.
  7. This is an aeroplane.
  8. This is a bullock-cart.
  9. This is Janak.
  10. This is a sparrow.

Answer:

  1. एषः मयूरः अस्ति।
  2. एषः वानरः / कपिः अस्ति।
  3. एषा लता अस्ति।
  4. एषा पुष्पाधानी अस्ति।
  5. एतत् छत्रम् अस्ति।
  6. एतत् सीवनयन्त्रम् अस्ति।
  7. एतत् विमानम् अस्ति।
  8. एतत् शकटम् अस्ति।
  9. एषः जनकः अस्ति।
  10. एषा चटका अस्ति।

चित्रपदानि – 4 (Words through Pictures – 4)

GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 7
GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 8

The English meanings of the Sanskrit words are given below. After reading them, write the correct word under the appropriate picture :

  • अङ्कनि – pen, pencil.
  • ग्रन्थः – book.
  • आभूषणम् – jewellery.
  • करदीपः – torch.
  • चमसः – spoon.
  • लवित्रम् – sickle.
  • अवकरिका – dustbin.
  • सञ्चिका – file.
  • पिपीलिका – ant.
  • गणनयन्त्रम् – calculator.
  • द्रोणी – bucket.
  • पिञ्जः – switch.

(In the above words आभूषणम्, लवित्रम्, गणनयन्त्रम् are Neuter words ending in अ; ग्रन्थः, करदीपः, चमसः, पिञ्जः are Masculine words ending in अ and अङ्कनि अवकरिका, सञ्चिका, पिपीलिका and द्रोणी are respectively आ-कारान्त /इ / ई-कारान्त feminine words.)

1. See the pictures given below and write their Sanskrit words :

(1) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 50
(2) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 53
(3) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 56
(4) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 58
(5) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 60
(6) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 51
(7) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 54
(8) GSEB Solutions Class 6 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि 1 तः 4 55
उत्तर:

  1. ग्रन्थः
  2. चमसः
  3. सञ्चिका
  4. गणनयन्त्रम्
  5. पिञ्जः
  6. आभूषणम्
  7. लवित्रम्
  8. अवकरिका

2. Write the neuter nouns ending in आ from ‘चित्रपदानि-४’.
Answer:
Neuter nouns ending in अ are : आभूषणम्, लवित्रम्, गणनयन्त्रम्

3. Write the masculine nouns ending in आ from ‘चित्रपदानि -४’.
Answer:
The masculine nouns ending in अ are :
ग्रन्थः, करदीपः, चमसः, पिञ्जः

4. Write the Sanskrit words for : dustbin, file, ant and bucket from ‘चित्रपदानि – ४’.
Answer:
dustbin – अवकरिका, file – सञ्चिका, ant – पिपीलिका, bucket – द्रोणी

5. Write the feminine nouns ending in from ‘चित्रपदानि -४’.
Answer:
The feminine nouns ending in इ is अङ्कनि – pencil.

चित्रपदानि – 1 to 4

1. Match the following pairs appropriately :

  • कः – लता
  • एतत् – घटी
  • का – काकः
  • एतत् – दीपः
  • किम् – शाटिका
  • एषा – मण्डूकः
  • एषा – नकुलः
  • कः – पुष्पाधानी
  • एषः – उत्पीठिका
  • किम् – कुञ्चिका
  • किम् – कृष्णफलकम्
  • किम् – नदी

Answer:

  1. कः काकः, कः नकुलः, कः दीपः, कः मण्डूकः।
  2. का लता, का शाटिका, का उत्पीठिका, का घटी, का पुष्पाधानी, का कुञ्चिका, का नदी।
  3. किम् कृष्णफलकम्।
  4. एतत् कृष्णफलकम्।
  5. एषा घटी / उत्पीठिका / पुष्पाधानी / कुञ्चिका / शाटिका / लता।
  6. एषः नकुलः / काकः । दीपः मण्डूकः।

2. Translate the 12 pairs formed in Q. 1.
Answer:

  1. कः काकः – which crow, कः नकुलः – which mon goose, कः दीप: – which lamp, कः मण्डूकः – which fro
  2. का लता – which creeper, का शाटिका – which sari, का उत्पीठिका – which table, का घटी – which wall-clock, का पुष्पाधानी – which flower vase, का कुञ्चिका – which key, का नदी – which river.
  3. किम् कृष्णफलकम् – which blackboard.

(For masculine words एषः कः?, for feminine words एषा का? and for neuter words एतत् किम्? questions are asked respectively.)

3. Translate the following sentences into Sanskrit:

  1. This is an umbrella.
  2. This is an aeroplane.
  3. This is an ink-pot.
  4. This is a spoon.
  5. This is a sickle.
  6. This is a calculator.
  7. This is a bus.
  8. This is a sewing machine.
  9. This is a mud-stove.
  10. This is a plate.
  11. This is a snake.
  12. This is a (piece of) jewellery.

Answer:

  1. एतत् छत्रम्।
  2. एतत् विमानम्।
  3. एतत् मसीपात्रम्।
  4. एषः चमसः।
  5. एतत् लवित्रम्।
  6. एतत् गणनयन्त्रम्।
  7. एतत् लोकयानम्।
  8. एतत् सीवनयन्त्रम्।
  9. एषा चुल्ली।
  10. एषा स्थालिका।
  11. एषः सर्पः।
  12. एतत् आभूषणम्।

4. Find the odd one out from the following words on the basis of चित्रपदानि – १ to ४ and write:

  1. A. शुकः B. श्वानः C. काकः D. हंसः
  2. A. वृषभः B. गर्दभः C. घटः D. शृगालः
  3. A. लता B. उत्पीठिका C. घटी D. पेटिका
  4. A. शय्या B. कुञ्चिका C. बालिका D. लेखनी
  5. A. चुल्ली B. सारिका C. भित्तिः D. प्रतिमा
  6. A. पेटिका B. नदी C. पुष्पाधानी D. स्थालिका
  7. A. छत्रम् B. पुस्तकम् C. लवित्रम् D. रत्नम्
  8. A. शकटम् B. लोकयानम् C. विमानम् D. रेलयानम्
  9. A. अङ्कनि B. आभूषणम् C. करदीपः D. योजिका
  10. A. सञ्चिका B. लशुनम् C. पुष्पम् D. शाटिका

उत्तर:

  1. श्वानः
  2. घटः
  3. लता
  4. बालिका
  5. सारिका
  6. नदी
  7. पुस्तकम्
  8. विमानम्
  9. आभूषणम्
  10. सञ्चिका

5. Write ‘3174’ against the correct sentence and ‘न’ against the incorrect sentence given below :

Question 1.
एतत् मयूरः अस्ति।
उत्तर:
न

Question 2.
एषः दीपः अस्ति।
उत्तर:
आम्

Question 3.
एषा काकः अस्ति।
उत्तर:
न

Question 4.
एषा पुष्पाधानी अस्ति।
उत्तर:
आम्

Question 5.
एषः पवनः अस्ति।
उत्तर:
आम्

Question 6.
एषा बालिका अस्ति।
उत्तर:
आम्

Question 7.
एतत् तालः अस्ति।
उत्तर:
न

Question 8.
एतत् धनम् अस्ति।
उत्तर:
आम्

Question 9.
एषः ग्रन्थः अस्ति।
उत्तर:
आम्

Question 10.
एतत् पिपीलिका अस्ति।
उत्तर:
न

6. Find the correct Sanskrit meaning of the following English words from the following options :

Question 1.
The Sanskrit meaning of a word ‘Pen’, ‘Pencil’ is …………………………………………….
A. लेखा
B. अङ्कनि
C. मापिका
D. योजिनी
Answer:
B. अङ्कनि

Question 2.
The Sanskrit meaning of a word ‘Battery’ is …………………………………………….
A. करदीप:
B. अवकरिका
C. द्रोणी
D. पिञ्जः
Answer:
A. करदीप:

Question 3.
The Sanskrit meaning of a word ‘Sickle’ is …………………………………………….
A. द्वारम्
B. चमसः
C. लवित्रम्
D. लशुनम्
Answer:
C. लवित्रम्

Question 4.
The Sanskrit meaning of a word ‘Ant’ is …………………………………………….
A. कपोती
B. कर्तरी
C. भित्तिः
D. पिपीलिका
Answer:
D. पिपीलिका

Question 5.
The Sanskrit meaning of a word ‘Switch’ is …………………………………………….
A. दण्डदीपः
B. घटी
C. पिञ्जः
D. पुनः पूरणी
Answer:
C. पिञ्जः

Question 6.
The Sanskrit meaning of a word ‘Chair’ is …………………………………………….
A. आसन्दः
B. अवकरिका
C. उत्पीठिका
D. कलमः
Answer:
A. आसन्दः

Question 7.
The Sanskrit meaning of a word ‘Window’ is …………………………………………….
A. वातायनम्
B. द्वारम्
C. भित्तिः
D. लम्बासन्दः
Answer:
A. वातायनम्

Question 8.
The Sanskrit meaning of a word ‘Fan’ is …………………………………………….
A. कागदम्
B. व्यजनम्
C. पत्रम्
D. व्यंजनम्
Answer:
B. व्यजनम्

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *