Gujarat Board GSEB Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि – 1 तः 3 Textbook Exercise Important Questions and Answers, Notes Pdf.
Gujarat Board Textbook Solutions Class 7 Sanskrit Chapter 1 चित्रपदानि – 1 तः 3
GSEB Solutions Class 7 Sanskrit चित्रपदानि – 1 तः 3 Textbook Questions and Answers
चित्रपदानि – 1 (Words Through Pictures – 1)
Watch the pictures and write Sanskrit and English words below them :
ચિત્ર જોઈને તેની નીચે સંસ્કૃત અને ગુજરાતી શબ્દો લખો :
Sanskrit words and their meanings in English have been given below. Read them and write them in the space given under the pictures.
[All these Sanskrit words ending in अ (अ – कारान्त) are in masculine gender.]
Note : Each of the above Sanskrit words is the word ending in ‘अ’ and in masculine gender.
નીચે સંસ્કૃત શબ્દોના ગુજરાતી ભાષામાં અર્થ આપ્યા છે. તે વાંચો અને ચિત્રો નીચેની ખાલી જગ્યામાં લખો.
(આ બધા अ-કારાન્ત પુંલ્લિંગ શબ્દો છે.)
નોંધ : ઉપરના પ્રત્યેક સંસ્કૃત શબ્દને અંતે ‘अ’ ઉચ્ચાર થાય છે. તેથી તે “ગ’ અંતવાળા (अ-કારાન્ત) પંલ્લિંગ શબ્દો કહેવાય.
1. Choose the correct option for the answer of each of the given questions :
Question 1.
Which picture is this?
A. चषकः
B. आसन्दः
C. आसनम्
D. पर्यङ्कः
उत्तर:
B. आसन्दः
Question 2.
Which picture is this?
A. स्यूतः
B. कटः
C. समीकरः
D. कन्दुकः
उत्तर:
A. स्यूतः
Question 3.
Which picture is this?
A. आसन्दः
B. शयनम्
C. शय्या
D. पर्यङ्कः
उत्तर:
D. पर्यङ्कः
Question 4.
Which picture is this?
A. आसनम्
B. कटः
C. चषकः
D. समीकरः
उत्तर:
B. कटः
Question 5.
Which picture is this?
A. चषकः
B. आसन्दः
C. स्यूतः
D. जलपात्रम्
उत्तर:
A. चषकः
Question 6.
Which picture is this?
A. पत्रभारः
B. स्यूतः
C. कन्दुकः
D. कट:
उत्तर:
C. कन्दुकः
Question 7.
Write an English word of a word ‘पत्रभारः’.
A. Mat
B. Mountain
C. Paper-weight
D. Writer
उत्तर:
C. Paper-weight
Question 8.
Write an English word of a word ‘भ्रमणभाषः’.
A. Iron
B. Mobile phone
C. Tubelight
D. Moving coat
उत्तर:
B. Mobile phone
Question 9.
Write a Sanskrit word of a word ‘Iron’.
A. समीकरः
B. चषक:
C. कटः
D. आसन्दः
उत्तर:
A. समीकरः
Question 10.
Write a Sanskrit word of a word ‘Tubelight’.
A. गोलदीपः
B. कन्दुक:
C. दण्डदीपः
D. समीकरः
उत्तर:
C. दण्डदीपः
2. Find out the true English meaning of the Sanskrit words given below from the options given against them and write :
- आसन्दः – Carpet/Chair
- समीकरः – Iron/Equation
- स्यूतः – Stick/Bag
- पर्वतः – Mountain / Fan
- कटः – Tubelight/Mat
- पर्यः – Bed /Cot
- चषकः – Spoon/Glass
उत्तर:
- Chair
- Iron
- Bag
- Mountain
- Mat
- Cot
- Glass
3. write proper words from Column ‘B’ in the space given in Column ‘A’ beside each word :
Column ‘A’ | Column ‘B’ |
(१) आसन्दः | (१) mobile phone |
(२) स्यूतः | (२) glass |
(३) भ्रमणभाषः | (३) tube light |
(४) पर्यङ्कः | (४) ball |
(५) कटः | (५) iron |
(६) चषकः | (६) chair |
(७) समीकरः | (७) cot |
(८) दण्डदीपः | (८) bag |
(९) कन्दुकः | (९) mat |
उत्तर:
(१) आसन्दः | chair |
(२) स्यूतः | bag |
(३) भ्रमणभाषः | mobile phone |
(४) पर्यङ्क: | cot |
(५) कट: | mat |
(६) चषकः | glass |
(७) समीकरः | iron |
(८) दण्डदीपः | tube light |
(९) कन्दुकः | ball |
चित्रपदानि – 2 (Words Through Pictures – 2)
Watch the pictures and write Sanskrit and English words below them :
ચિત્ર જોઈને તેની નીચે સંસ્કૃત અને ગુજરાતી શબ્દો લખો :
Sanskrit words and their meanings in English have been given below. Read them and write them in the space given under the pictures.
નીચે સંસ્કૃત શબ્દોના ગુજરાતી ભાષામાં અર્થ આપ્યા છે. તે વાંચો અને ચિત્રો નીચેની ખાલી જગ્યામાં લખો.
- नौका – boat.
- सम्मार्जनी – broom.
- रन्धिका – punch.
- मापिका – ruler.
- योजिनी – stapler.
- पत्रपेटिका – postbox.
- वृक्षशायिका – squirrel.
- अग्निपेटिका – matchbox.
- निश्रेणिः, निश्रेणी – ladder.
- शुचिका – needle.
- जपमाला – rosary.
- तुला – balance, scale.
[नौका, रन्धिका, मापिका, पत्रपेटिका, वृक्षशायिका, अग्निपेटिका, शुचिका, जपमाला and तुला – these are words ending in आ (आ – कारान्त) in feminine gender; सम्मार्जनी, योजिनी, निश्रेणिः, निश्रेणी – these are words ending in ई/इ (ई/ इ – कारान्त) in feminine gender.]
Note : Each of the above nine Sanskrit words is the word ending in ‘आ’ and in feminine gender. The remaining three words are the words ending in ई/ इ in feminine gender.
નોંધઃ ઉપરના બાર શબ્દોમાંથી જે શબ્દોને અંતે “મા આવેલો છે, તે -કારાન્ત સ્ત્રીલિંગ શબ્દો છે. બાકીના જે શબ્દોને અંતે “રૂ’ અથવા ‘ડું છે. તે રૂ-કારાન્ત કે -કારા સ્ત્રીલિંગ શબ્દો છે.
1. Choose the correct option for the answer of each of the given questions :
Question 1.
Which picture is this?
A. सम्मार्जनी
B. निश्रेणिः
C. दण्डः
D. कट:
उत्तर:
A. सम्मार्जनी
Question 2.
Which picture is this?
A. योजिनी
B. मापिका
C. रन्ध्रिका
D. तुला
उत्तर:
C. रन्ध्रिका
Question 3.
Which picture is this?
A. योजिनी
B. रन्ध्रिका
C. सम्मार्जनी
D. सूचिः
उत्तर:
A. योजिनी
Question 4.
Which animal is there in picture?
A. मूषकः
B. शशकः
C. शायिका
D. वृक्षशायिका
उत्तर:
D. वृक्षशायिका
Question 5.
Which picture is this?
A. कटः
B. तुला
C. योजिनी
D. मापिका
उत्तर:
B. तुला
Question 6.
Which picture is this?
A. पेटिका
B. सम्मार्जनी
C. पत्रपेटिका
D. अग्निपेटिका
उत्तर:
D. अग्निपेटिका
Question 7.
Which picture is this?
A. जपमाला
B. मापिका
C. निश्रेणिः
D. पुष्पमाला
उत्तर:
A. जपमाला
Question 8.
write an English word of a word ‘वृक्षशायिका’.
A. Boat
B. Squirrel
C. Branch
D. Goat
उत्तर:
B. Squirrel
Question 9.
Write an English word of a word ‘रन्ध्रिका’.
A. Ruler
B. Stapler
C. Punch
D. Broom
उत्तर:
C. Punch
Question 10.
Write a Sanskrit word of a word ‘postbox’.
A. तुला
B. अग्निपेटिका
C. पत्रलेखा
D. पत्रपेटिका
उत्तर:
D. पत्रपेटिका
Question 11.
Write a Sanskrit word of a word ‘Broom’.
A. सम्मार्जनी
B. योजिनी
C. मापिका
D. शुचिका
उत्तर:
A. सम्मार्जनी
2. Find out the true English meaning of the Sanskrit words given below from the options given against them and write :
- जपमाला – Akshamala /Rosary
- सम्मार्जनी – Broom/Ladder
- शुचिका – Pin/ Needle
- नौका – Boat/Mojadi
- तुला – Ruler/Balance
- अग्निपेटिका – Box/Matchbox
- निश्रेणिः – Ladder/ Stapler
- वृक्षशायिका – Goat/Squirrel
उत्तर:
- Rosary
- Broom
- Needle
- Boat
- Balance
- Matchbox
- Ladder
- Squirrel
3. Write proper words from Column ‘B’ in the space given in Column ‘A’ beside each word :
Column ‘A’ | Column ‘B’ |
(१) वृक्षशायिका | (१) balance |
(२) जपमाला | (२) needle |
(३) तुला | (३) boat |
(४) निश्रेणिः, निश्रेणी | (४) post-box |
(५) नौका | (५) stapler |
(६) योजिनी | (६) rosary |
(७) सम्मार्जनी | (७) squirrel |
(८) पत्रपेटिका | (८) ladder |
(९) शुचिका | (९) broom |
Answer:
(१) वृक्षशायिका | squirrel |
(२) जपमाला | rosary |
(३) तुला | balance |
(४) निश्रेणिः, निश्रेणी | ladder |
(५) नौका | boat |
(६) योजिनी | stapler |
(७) सम्मार्जनी | broom |
(८) पत्रपेटिका | postbox |
(९) शुचिका | needle |
चित्रपदानि – ३ (Words Through Pictures – 3)
Watch the pictures and write Sanskrit and English words below them :
ચિત્ર જોઈને તેની નીચે સંસ્કૃત અને ગુજરાતી શબ્દો લખો:
Sanskrit words and their meanings in English have been given below. Read them and write them in the space given under the pictures.
[All these Sanskrit words ending in अ (अ – कारान्त) are in neuter gender.]
Note : Each of the above Sanskrit words is the word ending in ‘अ’ and in neuter gender.
નીચે સંસ્કૃત શબ્દોના ગુજરાતી ભાષામાં અર્થ આપ્યા છે. તે વાંચો અને ચિત્રો નીચેની ખાલી જગ્યામાં લખો.
(આ બધા ગ-કારાન્ત નપુંસકલિંગ શબ્દો છે.)
નોંધ: ઉપરના પ્રત્યેક સંસ્કૃત શબ્દને અંતે “અ” ઉચ્ચાર થાય છે. તેથી તે અ-કારાન્ત નપુંસકલિંગ શબ્દો કહેવાય.
1. Choose the correct option for the answer of each of the given questions :
Question 1.
Which picture is this?
A. वस्त्रम्
B. युतकम्
C. कङ्कतम्
D. अर्गलम्
उत्तर:
B. युतकम्
Question 2.
Which picture is this?
A. व्यजनम्
B. कङ्कतम्
C. फेनकम्
D. युतकम्
उत्तर:
B. कङ्कतम्
Question 3.
Which picture is this?
A. गृहम्
B. कुटी
C. युतकम्
D. द्वारम्
उत्तर:
A. गृहम्
Question 4.
Which picture is this?
A. चित्रम्
B. सङ्गणकम्
C. दूरदर्शनम्
D. दर्शनम्
उत्तर:
B. सङ्गणकम्
Question 5.
Which picture is this?
A. व्यजनम्
B. पर्णम्
C. फेनकम्
D. अर्गलम्
उत्तर:
A. व्यजनम्
Question 6.
Which picture is this?
A. वातायनम्
B. व्यजनम्
C. द्वारम्
D. गृहम्
उत्तर:
C. द्वारम्
Question 7.
What is the meaning of a word ‘पर्णम्’ ?
A. Fan
B. Leaf
C. Glass
D. Soap
उत्तर:
B. Leaf
Question 8.
What is the meaning of ‘अर्गलम्’ ?
A. Computer
B. Window
C. Fan
D. Stopper
उत्तर:
D. Stopper
Question 9.
Write an English word of ‘उपनेत्रम्’.
A. Shirt
B. Postbox
C. Spectacles
D. Mango
उत्तर:
C. Spectacles
Question 10.
Write an English word of ‘फेनकम्’.
A. Fan
B. Soap
C. Home
D. Stopper
उत्तर:
B. Soap
Question 11.
Write Sanskrit word of a word ‘Mango’.
A. आमलकम्
B. निम्बूकम्
C. जम्बूफलम्
D. आम्रफलम्
उत्तर:
D. आम्रफलम्
Question 12.
Write a Sanskrit word of a word Window’.
A. द्वारम्
B. गृहम्
C. वातायनम्
D. युतकम्
उत्तर:
C. वातायनम्
2. Find out the Sanskrit meaning of the English words given below from the options given against them and write :
- Shirt – उरुकम् / युतकम्
- Stopper – अर्गलम् / छत्रम्
- Leaf – पुष्पम् । पर्णम्
- Computer – सङ्गणकम् / गणनयन्त्रम्
- Fan – व्यंजनम् / व्यजनम्
- Mango – आम्रफलम् । आमलकम्
- Home – शकटम् / गृहम्
- Soap – फेनकम् / लवित्रम्
उत्तर:
- युतकम्
- अर्गलम्
- पर्णम्
- सगणकम्
- व्यजनम्
- आम्रफलम्
- गृहम्
- फेनकम्
3. write proper words from Column ‘B’ in the space given in Column ‘A’ beside each word :
Column ‘A’ | Column ‘B’ |
(१) कङ्कतम् | (१) house |
(२) व्यजनम् | (२) stopper |
(३) गृहम् | (3) comb |
(४) पर्णम् | (४) spectacles |
(५) सङ्गणकम् | (५) soap |
(६) अर्गलम् | (६) fan |
(७) फेनकम् | (७) computer |
(८) वातायनम् | (८) leaf |
(९) उपनेत्रम् | (९) window |
Answer:
(१) कङ्कतम् | comb |
(२) व्यजनम् | fan |
(३) गृहम् | house |
(४) पर्णम् | leaf |
(५) सङ्गणकम् | computer |
(६) अर्गलम् | stopper |
(७) फेनकम् | soap |
(८) वातायनम् | window |
(९) उपनेत्रम् | spectacles |
4. Read the following words. Write pronunciation of vowel in the blanks given which is at the end of each word:
Ending vowel
Example :
जपमाला – आ
(१) सम्मार्जनी | ………………………… |
(२) स्यूतः | ………………………… |
(३) देवः | ………………………… |
(४) अग्निपेटिका | ………………………… |
(५) चषकः | ………………………… |
(६) पर्यङ्कः | ………………………… |
उत्तर:
(१) सम्मार्जनी | ई |
(२) स्यूतः | अ |
(३) देवः | अ |
(४) अग्निपेटिका | आ |
(५) चषकः | अ |
(६) पर्यङ्क: | अ |
5. write Sanskrit meanings of the words given below:
(१) cot | ………………………………………… |
(२) chair | ………………………………………… |
(३) boat | ………………………………………… |
(४) ruler | ………………………………………… |
(५) shirt | ………………………………………… |
(६) comb | ………………………………………… |
(७) fan | ………………………………………… |
उत्तर:
(१) cot | पर्यङ्कः |
(२) chair | आसन्दः |
(३) boat | नौका |
(४) ruler | मापिका |
(५) shirt | युतकम् |
(६) comb | कङ्कतम् |
(७) fan | व्यजनम् |
3. Join properly to the pictures given in Column ‘A’ with the words given in Column ‘B’:
Column ‘A’ | Column ‘B’ |
(१) अर्गलम् | ………………………………………… |
(२) फेनकम् | ………………………………………… |
(३) तुला | ………………………………………… |
(४) वृक्षशायिका | ………………………………………… |
(५) पादपः | ………………………………………… |
(६) कन्दुकः | ………………………………………… |
उत्तर:
Column ‘A’ | Column ‘B’ |
(१) अर्गलम् | फेनकम् |
(२) फेनकम् | तुला |
(३) तुला | वृक्षशायिका |
(४) वृक्षशायिका | पादपः |
(५) पादपः | कन्दुकः |
(६) कन्दुकः | अर्गलम् |